Twardziaczek różowy
 Contumyces rosellus | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
twardziaczek różowy |
| Nazwa systematyczna | |
| Contumyces rosellus (M.M. Moser) Redhead, Moncalvo, Vilgalys & Lutzoni Mycotaxon 82: 161 (2002) | |
_Redhead,_Moncalvo,_Vilgalys_%26_Lutzoni_312300.jpg)
_Redhead,_Moncalvo,_Vilgalys_%26_Lutzoni_321167.jpg)
Twardziaczek różowy (Contumyces rosellus (Cooke) S. Lundell) – gatunek grzybów z rodziny Rickenellaceae[1].
Systematyka i nazewnictwo
[edytuj | edytuj kod]Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Contumyces, Rickenellaceae, Hymenochaetales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy opisał go w 1950 r. Meinhard Moser nadając mu nazwę Clitocybe rosella. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadali mu Jean-Marc Moncalvo, Rytas Vilgalys i François M. Lutzoni w 2002 r.[1]
Ma 10 synonimów. Niektóre z nich:
- Gerronema rosellum (M.M. Moser) Singer 1973
- Jacobia rosella (M.M. Moser) Contu 1998
- Loreleia rosella (M.M. Moser) Redhead 2019
- Marasmiellus rosellus (M.M. Moser) Kuyper & Noordel. 1986
- Mycena carnicolor P.D. Orton 1960[2].
Polską nazwę zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r. dla synonimu Marsmiellus rosellus[3]. Jest niespójna z aktualną nazwą naukową[1]
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Średnica 0,5–2,0 cm, wypukły, później przechodzący w wypukło-wklęsły, na koniec lejkowaty. Brzeg początkowo podwinięty, potem podgięty do płaskiego, czasami wyglądający na prążkowany. Powierzchnia naga, prążkowana niemal do połowy, winnobrązowa, higrofaniczna, przechodząca w różowawobrązową, w końcu bladobrązową[4].
Zbiegające daleko na trzon, dość rzadkie, bladoróżowe, przechodzące w różowawo-kremowe, po osiągnięciu dojrzałości blade. Międzyblaszki do trzeciego stopnia[4].
Wysokość 1,0–2,5 cm, grubość 1–3 mm, giętki, mniej więcej równy, prosty lub zagięty, z wiekiem pusty. Powierzchnia oprószona, naga, tej samej barwy co kapelusz, tj. winna do różowawo-brązowej, z wiekiem bledsza, często prawie biaława. Podstawa biało omszona. Brak osłony częściowej[4].
Cienki, blady, o łagodnym zapachu i smaku[4].
- Cechy mikroskopowe
Zarodniki 9,0–10,5 × 4,5–6 µm, elipsoidalne, gładkie, nieamyloidalne, zawartość ziarnista[4].
- Gatunki podobne
Twardziaczek różowy to mały grzyb z białymi zarodnikami, z lejkowatym kapeluszem, prążkowanym brzegiem i blaszkami zbiegającymi na trzon. Ważną cechą wyróżniającą są odcienie od winnego do różowawo-brązowego. Z wiekiem kapelusz może blaknąć, ale blaszki i trzon zwykle zachowują nieco różowawy kolor. Pęporostek baldaszkowy (Lichenomphalia umbellifera) ma kapelusz od jasnobrązowego do żółtobrązowego, kremowe blaszki i czerwono-brązowy do żółto-brązowego trzon;. Języczek nadrzewny (Arrhenia epichysium) ma szarobrązowy kapelusz, trzon i blaszki. Poza kolorem, twardziaczek różowy różni się od nich miąższem – jest bardziej łykowaty i korkowaty[4].
Występowanie i siedlisko
[edytuj | edytuj kod]Twardziaczek różowy występuje w Ameryce Północnej, Środkowej i Południowej, w Europie i Azji[5]. W Polsce do 2003 r. znane było tylko jedno stanowisko. Według W. Wojewody częstość występowania tego gatunku i jego zagrożenie w Polsce nie są znane[3].
Grzyb naziemny. Na stanowisku w Polsce rósł w młodym lesie pod brzozami i sosnami[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Index Fungorum [online] [dostęp 2023-01-06] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2023-01-06] (ang.).
- ↑ a b c Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e f California Fungi – Contumyces rosellus [online], Mycoweb [dostęp 2023-01-02] (ang.).
- ↑ Występowanie Contumyces rosellus na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2023-01-02] (ang.).